Tlanna leh chhandamna kan sawi dawn avângin Naupang chungchang han tarlang hmasa ila. Sam 51: 5 leh 58: 3 kan chhiar chuan Nausên nu pum chhunga mi pawh ‘khawlohnaa din suala pai’ an ni a, nu pum chhunga an la awm laiin Pathian thu chuan ‘misuaksualte a ti a, nu pum chhunga an la awm laiin Pathian laka thenin an awm’ a ni. Chuvângin mi zawng zawng hi nausênte thlengin tlan ngai vek kan ni a, LalIsuan mi zawng zawng hi a tlan veka, chu tlannaah chuan Naupangte hi an him vek a ni.
1Kor 10:1-11ah Israelte chanchin kan hmu a, chu chu kan tan entirna a ni. Israel mi reng reng kum tling chin chu Lalpa hmaah kutnaah an in lan tur a ni a, LalIsua pawh kha kum 12 a tlin hma kha chuan kutnaah a kal ngai lo, kum bi phei chu kan bithliah thei lovang, chhia leh tha hriatna la harh lo naupang, rin leh rin lo pawh la hre lo, la ring thei lote hnenah rinna phut a ni lova, la ring thei lo naupang zawng zawngte chu tlanna hian a huam vek a, Krista thisen tlannaah an him vek a ni. Heb 2:13-15-ah “ Tin,“Amahah ka rinna ka nghat ang,”a ti leh a. Tin,En teh u, kei lehPathian mi pek naupangte hi,”a ti leh pek a. 14Tichuan, naupangte hi tisa leh thisen changte an nih hlawm avangin, amah ngei pawhin chung bawk chu a chang ve ta a; thihnain thihna thuneitu (chu chu Diabola a ni) a tihboral theihna tur leh, 15thih hlauh vanga dam chhunga bawiha awm zawng zawngte chu a chhan chhuah theihna turin.
” tih a ni. MK 10:14 leh LK 18:16 kan en chuan LalIsuan naupang hnar a phal lo, Pathian ram chu naupangte ta a ni a ti.
Israel mi puitling chinte erawh chu kûtnaa kal tura phût an ni a, kan LalIsua pawh kum a tlin hnuah chuan kûtnaah a kal zat zat a ni. Kan aiawhin Dân zawh fakim turin kûtnaah a kal thin a ni. Chuvângin chhia leh tha hriatna harh tawh puitlingte hnenah chuan rinna a phut a ni. “Heb 11:16; 1Tim 4:10) Isua Kristan an aiawha kan sual mawhphura krawsa a thihna leh thihna hneha a thawhlehna leh a thisen thianghlima min tlanna chu rin ngei a ngai a ni. Chhandamna hi mirhingte thiltih that leh that lohahte, kan fel leh fel lohahte a innghat lova, kan rin leh rin lovah a in nghat zawk a ni. Joh 16:9- ah “ sual thuah thiam loh an chang ang kei mi rin loh vangin” tih a ni. Khawngaihna huna sual lian ber chu rin lohna hi a ni.
Tlanna chungchangah hian tlan kan ngaihna chhan leh tlanna phûttu hi tunge ni tih hi hriat chian a ngai a ni.
Engvânga tlan ngai nge kan nih ?
Tlan kan ngaihna chhan: Rom 5:18 ah “Chutichuan sual pakhat avangin thiam loh chantirna rorêlna chu mi zawng zawng chungah a lo awm a; chutiang bawkin thil fel pakhat tih avangin nunna hmuh nan thiam chantirna thilthlawnpek chu mi zawng zawng chungah a lo awm.” tih a ni. He sual pakhat hi kei mahni tih sual(practical sin) ni lovin, Adama bawhchhiatna mi zawng zawng a niha kan nihna sual (natural sin) pianpui sual(original sin) kha a ni. Chuvângin thiam loh chantirna rorelna chu mi zawng zawng chungah a lo awm ta a ni. Hei vâng hian tlan ngai kan ni. Tin, tlanna phuttu chu Pa Pathian a ni tih kan hre reng tur a ni.
Lev 17:11ah- “.....nunna atana inremna siamna chu thisen ngei chu a ni si a”
Heb 9:22 “....thisen chhuah lohvin ngaihdamna reng a awm lo” tih a ni. Mihringte zingah tumah ai in awh sak thei leh in tlan thei kan awm lova, mihringte felna leh thianghlimna, kan thiltih thatnate hmanga Pathiam hmaa tlingzo leh in chhandam thei kan awm lova, kan felna zawng zawng pawh ‘silhfen bawlhhlawh ang’ a ni.(Isaia 64:6) Pathian Dikna, Felna leh Thianghlimna-in thiamloh a chantir tawh mihringte hian Pathiam hmaah tlina reng reng kan nei thei tawh lova, chatuana boral tur Hremhmun chau hmabaka kan awm laiin, Amah Pathian vêkin a mi Hmangaihna leh Khawngaihna avângin tlanna leh chhandamna kan tân a rawn buatsaih leh ta a ni. A va lâwmawm em ! Kan chângthlan Gal 4:4,5-ah “....fa nihna kan hmuh theih nan Dan hnuaia awmte chu tlan turin Pathianin a Fapa, hmeichhe hrin, Dan hnuaia lo piangin a tir chhuak ta a” tiin.
Tlanna hna chu mihringte thawh tur ni lovin, Pathianin a fapa Isua Krista thawh turah ruatin Krista chungah mawhphurhna a nghat ta zâwk a ni. Kan LalIsua chuan a Pa Pathian thinûrna lak ata min tlan turin, a Pa lungtiawi turin a Pa-in a phût ang ngeiin Ama thisen thianghlim ngei chu sengin, Dân ânchhe lak ata chu min tlan chhuak ta a ni. A va lâwmawm em. Pa Pathian chuan a phût ang ngeia a fapa Isua Kristan tlana thisen a hlan tak avang chuan Pa Pathian chu a lungawi ta a ni. Heb 10:17-ah ““An sualte leh an bwhchhiatnate Ka hre reng tawh lo vang,”a ti ta a ni. Kristan a thisena min tlan avâng chuan kan sulna leh bawhchhiatnate chu min hriat reng sak dawn tawh lo a ni. Pathianin a khawngaihnaa Kristaa min tlanna leh min chhandamna hi a thlâwn a ni a, Krista hnathawh zawh tawha innghat a ni a, keimahni lam tlin leh tlin lohvahte, kan fel leh fel lovahte a innghat lo, mahni lam in en lovin, kan felloh ang ang hian, heti mai hian kan tihve tel lovin min chhandam a, kan lei bat leh sual vânga kan thu buai zawng zawng avaiin Kristan min chinfel/tlaksak vek tawh a, chutah chuan innghah mai tur a ni, chu chu rinna chu a ni. Kristan min tlanna leh chhandamna hi Pathianin pawmin tawk a tih tawh hi a tawk e tia i lo awi mai ngamna kha i rinna chu a ni. Chutianga ringa innghah nâna hmangtute chu chatuan atâna chhandam, Pathian fa, vân khua leh tui, Krista ro luahpuitu turte kan ni.
“Rinna avanga khawngaihnaa chhandam in ni; nangmahni thawh chhuah a ni lo va, Pathian thilpek a ni; 9thiltih avang a ni lo ve, chutilochuan miin an chhuang dah ang e. 10 Thil tha ti atan Krista Isuaah chuan siama awmin ama kut chhuak kan ni si a; chu thil tha tih chu kan awmna turin Pathianin a buatsaih lawk a ni.Eph 2:8-10.
1Kor 10:1-11ah Israelte chanchin kan hmu a, chu chu kan tan entirna a ni. Israel mi reng reng kum tling chin chu Lalpa hmaah kutnaah an in lan tur a ni a, LalIsua pawh kha kum 12 a tlin hma kha chuan kutnaah a kal ngai lo, kum bi phei chu kan bithliah thei lovang, chhia leh tha hriatna la harh lo naupang, rin leh rin lo pawh la hre lo, la ring thei lote hnenah rinna phut a ni lova, la ring thei lo naupang zawng zawngte chu tlanna hian a huam vek a, Krista thisen tlannaah an him vek a ni. Heb 2:13-15-ah “ Tin,“Amahah ka rinna ka nghat ang,”a ti leh a. Tin,En teh u, kei lehPathian mi pek naupangte hi,”a ti leh pek a. 14Tichuan, naupangte hi tisa leh thisen changte an nih hlawm avangin, amah ngei pawhin chung bawk chu a chang ve ta a; thihnain thihna thuneitu (chu chu Diabola a ni) a tihboral theihna tur leh, 15thih hlauh vanga dam chhunga bawiha awm zawng zawngte chu a chhan chhuah theihna turin.
” tih a ni. MK 10:14 leh LK 18:16 kan en chuan LalIsuan naupang hnar a phal lo, Pathian ram chu naupangte ta a ni a ti.
Israel mi puitling chinte erawh chu kûtnaa kal tura phût an ni a, kan LalIsua pawh kum a tlin hnuah chuan kûtnaah a kal zat zat a ni. Kan aiawhin Dân zawh fakim turin kûtnaah a kal thin a ni. Chuvângin chhia leh tha hriatna harh tawh puitlingte hnenah chuan rinna a phut a ni. “Heb 11:16; 1Tim 4:10) Isua Kristan an aiawha kan sual mawhphura krawsa a thihna leh thihna hneha a thawhlehna leh a thisen thianghlima min tlanna chu rin ngei a ngai a ni. Chhandamna hi mirhingte thiltih that leh that lohahte, kan fel leh fel lohahte a innghat lova, kan rin leh rin lovah a in nghat zawk a ni. Joh 16:9- ah “ sual thuah thiam loh an chang ang kei mi rin loh vangin” tih a ni. Khawngaihna huna sual lian ber chu rin lohna hi a ni.
Tlanna chungchangah hian tlan kan ngaihna chhan leh tlanna phûttu hi tunge ni tih hi hriat chian a ngai a ni.
Engvânga tlan ngai nge kan nih ?
Tlan kan ngaihna chhan: Rom 5:18 ah “Chutichuan sual pakhat avangin thiam loh chantirna rorêlna chu mi zawng zawng chungah a lo awm a; chutiang bawkin thil fel pakhat tih avangin nunna hmuh nan thiam chantirna thilthlawnpek chu mi zawng zawng chungah a lo awm.” tih a ni. He sual pakhat hi kei mahni tih sual(practical sin) ni lovin, Adama bawhchhiatna mi zawng zawng a niha kan nihna sual (natural sin) pianpui sual(original sin) kha a ni. Chuvângin thiam loh chantirna rorelna chu mi zawng zawng chungah a lo awm ta a ni. Hei vâng hian tlan ngai kan ni. Tin, tlanna phuttu chu Pa Pathian a ni tih kan hre reng tur a ni.
Lev 17:11ah- “.....nunna atana inremna siamna chu thisen ngei chu a ni si a”
Heb 9:22 “....thisen chhuah lohvin ngaihdamna reng a awm lo” tih a ni. Mihringte zingah tumah ai in awh sak thei leh in tlan thei kan awm lova, mihringte felna leh thianghlimna, kan thiltih thatnate hmanga Pathiam hmaa tlingzo leh in chhandam thei kan awm lova, kan felna zawng zawng pawh ‘silhfen bawlhhlawh ang’ a ni.(Isaia 64:6) Pathian Dikna, Felna leh Thianghlimna-in thiamloh a chantir tawh mihringte hian Pathiam hmaah tlina reng reng kan nei thei tawh lova, chatuana boral tur Hremhmun chau hmabaka kan awm laiin, Amah Pathian vêkin a mi Hmangaihna leh Khawngaihna avângin tlanna leh chhandamna kan tân a rawn buatsaih leh ta a ni. A va lâwmawm em ! Kan chângthlan Gal 4:4,5-ah “....fa nihna kan hmuh theih nan Dan hnuaia awmte chu tlan turin Pathianin a Fapa, hmeichhe hrin, Dan hnuaia lo piangin a tir chhuak ta a” tiin.
Tlanna hna chu mihringte thawh tur ni lovin, Pathianin a fapa Isua Krista thawh turah ruatin Krista chungah mawhphurhna a nghat ta zâwk a ni. Kan LalIsua chuan a Pa Pathian thinûrna lak ata min tlan turin, a Pa lungtiawi turin a Pa-in a phût ang ngeiin Ama thisen thianghlim ngei chu sengin, Dân ânchhe lak ata chu min tlan chhuak ta a ni. A va lâwmawm em. Pa Pathian chuan a phût ang ngeia a fapa Isua Kristan tlana thisen a hlan tak avang chuan Pa Pathian chu a lungawi ta a ni. Heb 10:17-ah ““An sualte leh an bwhchhiatnate Ka hre reng tawh lo vang,”a ti ta a ni. Kristan a thisena min tlan avâng chuan kan sulna leh bawhchhiatnate chu min hriat reng sak dawn tawh lo a ni. Pathianin a khawngaihnaa Kristaa min tlanna leh min chhandamna hi a thlâwn a ni a, Krista hnathawh zawh tawha innghat a ni a, keimahni lam tlin leh tlin lohvahte, kan fel leh fel lovahte a innghat lo, mahni lam in en lovin, kan felloh ang ang hian, heti mai hian kan tihve tel lovin min chhandam a, kan lei bat leh sual vânga kan thu buai zawng zawng avaiin Kristan min chinfel/tlaksak vek tawh a, chutah chuan innghah mai tur a ni, chu chu rinna chu a ni. Kristan min tlanna leh chhandamna hi Pathianin pawmin tawk a tih tawh hi a tawk e tia i lo awi mai ngamna kha i rinna chu a ni. Chutianga ringa innghah nâna hmangtute chu chatuan atâna chhandam, Pathian fa, vân khua leh tui, Krista ro luahpuitu turte kan ni.
“Rinna avanga khawngaihnaa chhandam in ni; nangmahni thawh chhuah a ni lo va, Pathian thilpek a ni; 9thiltih avang a ni lo ve, chutilochuan miin an chhuang dah ang e. 10 Thil tha ti atan Krista Isuaah chuan siama awmin ama kut chhuak kan ni si a; chu thil tha tih chu kan awmna turin Pathianin a buatsaih lawk a ni.Eph 2:8-10.
Chhiar tute Lalpa'n malsawm che u rawh se!
Kan rin avanga chhandam kan nih dan hi rin tawp kha a tawk tak tak em? A sawitu khan lehkha ava thawn a te Ephesi khuaa kohhran mite ho kha tirhkohte thiltih ah khan baptisma an lo chan tawh vanng zawk kha ani lo maw ?
ReplyDeleteRom bung 3 chang 25 na lo chhiar chhin teh.
ReplyDelete"Pathian in ani chu a thisen rin avanga sual thupa chawina niturin a ruat ani,mi thiam a chantir dan tilang tura ti ani." tiin a inziak. Chuvang chuan Isua Thisen rinna hi atawk in a chiang viau in ka hria.
Chutihlai chuan baptistma pawh kan sawisel chuanglo e.